چای کرک یکی از انواع نوشیدنیهای محبوب آسیایی است که بهدلیل برخورداری از ادویههای متعدد، طبع گرم و طعم لذیذی دارد. این چای معطر و مطبوع، جایگاه ویژهای در میان سایر دمنوشهای گیاهی دارد و بهصورت تنها یا با شیر سرو میشود. این محصول با خاصیت ضدالتهابی خود برای دستگاه گوارش و بهبود گردش خون و اکسیژن بدن بسیار مفید است.
اگر نام این نوشیدنی را تا بهحال شنیده یا طعم آن را چشیده باشید، حتما کنجکاوید که اطلاعات بیشتری درباره آن بهدست آورید. پس در این مقاله خواص چای کرک، تاریخچه و طرز تهیه آن را شرح میدهیم. با ما همراه باشید.
چای کرک چیست و چه تفاوتی با چای ماسالا دارد؟
چای کرک، کاراک یا karak tea، نوعی چای هندی است که طعم اسپایسی (تند) و بافت کرمی دارد. کرک در زبان هندی به معنای «قوی» است و چای کرک نیز معنی چای قوی میدهد. دلیل این نامگذاری وجود ترکیبات خاص آن است. این دمنوش از انواع مختلف ادویههای هندی تند که طبع گرمی دارند، تهیه شده است که قدرت بدنی را افزایش میدهند.
این دمنوش بهدلیل وجود مواد نام بردهشده در آن طعمی قوی و تند دارد و مانند دیگر چایها بهصورت گرم و داغ سرو میشود. مردم کشورهای عربی مشتریان پروپاقرص آن هستند، زیرا با مزاج آنها سازگاری زیادی دارد. این چای همچنین عضو ثابت منوی کافهها و رستورانهای ابوظبی، دبی، قطر و امارات است. از مهمترین خواص چای کرک میتوان به آرامشبخش بودن و طبع گرم آن اشاره کرد که بهترین نوشیدنی برای فصول سرد سال محسوب میشود.
بهدلیل شباهت ظاهری این چای و چای ماسالا، ممکن است در تشخیص این دو دچار مشکل شوید. اما با آنکه خواص چای ماسالا و کرک تقریبا یکی است، اما با یکدیگر تفاوتهایی جزئی دارند. از جمله:
- ترکیبات: در ترکیبات چای ماسالا چای سیاه، هل، دارچین، میخک، زنجبیل و دانه فلفل سیاه وجود دارد.
- طرز تهیه: چای کرک از جوشاندن چای سیاه با ادویهها، شکر و شیر تبخیر شده تهیه میشود. در حالیکه طرز تهیه چای ماسالا جوشاندن چای سیاه و ادویهها در آب است و سپس برای شیرینی آن کمی عسل یا شکر اضافه میکنند.
- طعم: طعم ادویهها در چای ماسالا غالبتر است، در حالیکه چای کرک فقط عطر ادویهها را دارد.
- فرهنگ سنتی: چای ماسالا در تمامی مراسمهای مهم هندیها جایگاه ویژهای دارد، در حالیکه چای کرک صرفا یک نوشیدنی معمولی محسوب میشود.
طرز تهیه چای کرک در خانه؛ قدم به قدم
با توجه به اینکه بستههای آماده چای کرک در بازار به فروش میرسند، اما عدهای علاقه دارند آن را بهطور کامل خودشان آماده کنند تا علاوهبر لذت بردن از نوشیدنش در تهیهاش نیز سهیم باشند. برای این منظور مواد اولیه زیر را آماده کنید:
- آب (3 لیوان)
- شیر (1 لیوان)
- میخک (3 دانه)
- هل (4 دانه)
- چای سیاه (1 قاشق سوپخوری)
- بادیان ستارهای (1 دانه)
- چوب دارچین (1 دانه)
- زنجبیل تازه (1 تکه)
- زعفران ساییده (نصف قاشق چایخوری)
- شکر (بهاندازه دلخواه)
ابتدا آب را درون کتری بریزید تا به جوش آید، سپس چای سیاه، شکر، هل، میخک، بادیان ستارهای، چوب دارچین و زعفران را به آب در حال جوشیدن اضافه کنید تا ترکیبات موردنظر با حرارت ملایم 15 دقیقه بجوشند. حال نوبت اضافه کردن شیر است، بهمنظور سر نرفتن آن، 5 دقیقه زمان برای جوشیدن ترکیبات کافیست. پس از آن چای شما آماده است، میتوانید آن را از صافی عبور دهید یا مستقیما درون فلاسک خود بریزید.
به همین راحتی در مدت زمان 20 دقیقه نوشیدنی شما آماده شد. این دمنوش را میتوانید در انواع ماگ معمولی یا ماگهای مخصوص دمنوش نیز سرو و میل کنید. قطعا نوشیدن یک فنجان چای کرک پس از گذراندن یک روز پرکار و خستهکننده، آرامشی بی حد و اندازه به شما میبخشد.
طرز تهیه پودر چای کرک در خانه
از آنجایی که چای کرک عطر و طعم دلچسبی دارد، افرادی گرم مزاج و طرفدار ادویههای تند، به آن علاقه خاصی دارند. در نتیجه برخی ترجیح میدهند پودر این دمنوش را خودشان آماده کنند تا هر زمان و هر جا که اراده میکنند، در دسترسشان باشد. بدین وسیله میتوانید هر مقداری که باب میلتان است از ادویههای لازم استفاده کرده و چای کرک را مطابق با مزاج خود آماده کنید.
ما آسانترین روش تهیه پودر چای کرک را به شما آموزش میدهیم تا با خیال راحت بتوانید این دمنوش را در تراول ماگ یا قمقمه شخصی خود سرو کنید. بدین منظور ابتدا باید مواد اولیه زیر را داشته باشید:
- چای سیاه (2 قاشق غذاخوری)
- شیر خشک (3 قاشق غذاخوری)
- شکر (3 قاشق غذاخوری)
- دارچین (1 قاشق غذاخوری)
- پودر زعفران (نصف قاشق چایخوری)
- هل سبز (3 عدد)
ابتدا چای، هل، زعفران و شکر آسیاب شده را الک کنید تا ذرات درشت از این ترکیب جدا شوند. در آخر پودر دارچین و شیر خشک را به ترکیبات الک شده اضافه کنید. شما میتوانید طبق سلیقه و ذائقه خود میزان این مواد را کم یا زیاد کنید.
ترکیبات اصلی چای کرک چیست؟
دستورات بالا همگی سادهترین روشهای تهیه این دمنوش هستند. اما چای کرک هندی اصل شامل ترکیبات زیر میشود:
- چای سیاه
- شیر بخار شده غیرشیرین
- شکر
- هل
- دارچین
- میخک
- جوز هندی
- پودر زعفران
با توجه به مواد تشکیلدهنده این چای لذیذ حتما میتوانید حدس بزنید که طعم و عطری تند دارد. اما اگر برای اولینبار آن را بنوشید قطعا طرفدارش خواهید شد. خواص چای کرک که زبانزد خاص و عام است نیز بهدلیل وجود ترکیبات اصلی تشکیلدهنده آن است.
خواص چای کرک برای سلامتی و کاهش وزن
تمامی دمنوشها به این دلیل که از گیاهان طبیعی تهیه میشوند، فواید زیادی دارند. چای کرک نیز بهدلیل دارا بودن ادویههای پرخاصیت و مقوی برای سلامتی بدن بسیار مفید است. مثلا این نوشیدنی فرایند گوارش را بهبود میبخشد و معده و روده را سالم نگه میدارد.
از دیگر خواص چای کرک به ضدباکتریایی بودن آن میتوان اشاره کرد که بهخاطر وجود هل و زنجبیل در ترکیباتش است. در نتیجه این چای از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری میکند. دارچین موجود در این دمنوش سطح قند خون را تنظیم میکند و همچنین نیازی به افزودن قند یا دیگر شیرینکنندهها به آن نیست. زیرا دارچین خود بهتنهایی شیرین است. این چای باعث سلامت قلب میشود و سیستم ایمنی را نیز تقویت کرده و هضم غذا را تسهیل میکند.
مهمترین ویژگی بارز این نوشیدنی این است که روند لاغری و کاهش وزن را تسریع میبخشد. این دمنوش حاوی مقادیر قابلتوجهی پروتئین نیز است و احساس سیری به فرد میدهد. در نتیجه معمولا این دمنوش در برنامه غذایی افرادی که رژیم لاغری دارند، جایگاه ویژهای دارد و بهعنوان میان وعده آنها پیشنهاد میشود.
چای کرک برای چی خوبه؟
اگر بخواهیم بهطور ویژه خواص چای کرک را بررسی کنیم باید بگوییم مانند جادویی برای سلامت بدن است. بهدلیل مقادیر فراوان آنتیاکسیدان موجود در این نوشیدنی، سطح کلسترول خون را تنظیم کرده و از بروز یا تشدید بیماریهای قلبی و عروقی نیز جلوگیری میکند. دیگر فواید آن عبارتاند از:
- دفع استرس: ادویههای مختلف موجود در این دمنوش برای تقویت آرامش و کاهش استرس موثر هستند.
- افزایش سطح انرژی: کافئین موجود در چای سیاه آن، محرکی طبیعی برای بالا بردن سطح انرژی بدن است. همچنین قند موجود در آن نیز انرژی مضاعفی به بدن میبخشد.
- بهبود سلامت روان: هل و زنجبیل موجود در آن به بهبود خلقوخو و کاهش علائم اضطراب و افسردگی کمک میکند.
- سلامت پوست: چای سیاه موجود در این نوشیدنی حاوی آنتیاکسیدان فراوان است که از پوست در برابر آسیب رادیکالهای آزاد محافظت میکند. از طرفی اکثر ادویههای موجود در چای کرک باعث کاهش التهابات پوستی و افزایش گردش خون میشوند.
آیا چای کرک چاق کننده است؟
برخی افراد به اشتباه میپندارند که چای کرک بهدلیل دارا بودن ادویههای بسیار، شکر و طبع گرم چاقکننده است، اما این دیدگاه کاملا غلط است. زیرا ترکیبات بهکار رفته در این نوشیدنی به کاهش وزن کمک میکنند و خواص زیر را نیز دارند:
- سرکوبگر اشتها: میخک موجود در این چای سرشار از اوژنول است که متابولیسم بدن را افزایش میدهد و باعث کاهش وزن میشود. اوژنول مادهای است که آن را سرکوبکننده طبیعی اشتها مینامند، زیرا به فرد کمک میکند کمتر احساس گرسنگی داشته باشد.
- کاهشدهنده سلولهای چربی: میخک حاوی مقادیر قابلتوجهی سینامالدئید است که سلولهای چربی را تجزیه و کوچک میکند تا در نهایت کاملا از بین بروند. فیبر موجود در دانه میخک باعث میشود تا چندین ساعت پس از صرف غذا احساس سیری داشته باشید.
- چربیسوزی: هل موجود در این نوشیدنی سرشار از ملاتونین است که به افزایش سوخت و ساز بدن و در نهایت افزایش چربیسوزی کمک میکند.
با قرار دادن چای کرک در رژیم غذایی خود در کنار دیگر خوراکیهای رژیمی که متخصص تغذیه به شما پیشنهاد میدهد، سریعتر به وزن دلخواهتان خواهید رسید.
طرز تهیه چای کرک با پودر آماده
در حال حاضر انواع پودرهای آماده این چای در بستهبندی متفاوت در بازار موجود هستند که بهصورت فلهای یا بستهبندی تکی به فروش میرسند. برای تهیه آن بهکمک پودرهای فوری میتوانید به 2 روش زیر عمل کنید.
- مقدار 3 قاشق غذاخوری پودر چای کرک را درون یک لیوان آب جوشیده بریزید و با قاشق هم بزنید. در صورت نیاز میتوانید از نبات، شکر یا عسل برای طعمدار کردن آن استفاده کنید.
- بستهبندیهای تک نفره مناسب برای سرو در یک لیوان هستند. فقط کافیست یک دانه را درون لیوان آب جوش بریزید و بههم بزنید و بر اساس ذائقه خود از شیرین کنندههای اضافی نیز در آن استفاده کنید.
توجه داشته باشید مخلوط پودر و آب جوش را تا جای ممکن بهخوبی هم بزنید تا از گلوله شدن پودر چای در آب جلوگیری شود. همچنین میتوانید این نوشیدنی را همراه با خرما، شکلات، بیسکوییت و انواع شیرینیها نوش جان کنید.
پودرهای آماده تنها مزیتی که دارند این است که فورا نوشیدنی شما را آماده میکنند و تهیه آن زحمتی ندارد. اما اگر خودتان صفر تا صد این چای را آماده کنید، میتوانید به مقدار دلخواهتان انواع ادویهها را به آن اضافه کنید. از طرفی چای کرک خانگی از مواد طبیعی و مطمئن درست میشود که ارگانیکتر و سالمترند. همچنین اگر رژیم قندی دارید و در برنامه غذایی خود قند و شکر را حذف کردهاید، نوع خانگی این چای بهترین انتخاب است. زیرا میتوانید شکر را از دستور تهیه آن حذف کنید.
مضرات چای کرک، چه کسانی نباید از آن استفاده کنند؟
بهطور کلی این نوشیدنی هیچگونه ضرری برای بدن ندارد، زیرا تمام ترکیبات آن گیاهی و طبیعی است. بااینحال تمامی خوراکیها در کنار مزیتهای خوبی که دارند، ممکن است برای عدهای مناسب نباشند. چای کرک نیز از این قاعده مستثنی نیست.
این دمنوش سرشار از مقادیر قابلتوجهی از ادویههای مختلف است. پس افرادی که به هر یک از ادویههای موجود در ترکیبات این نوشیدنی حساسیت دارند، نباید آن را میل کنند. همچنین افرادی که مشکلات گوارشی خاصی دارند و پزشکشان آنها را از خوردن برخی ادویهها و گرمیجات منع کرده است نیز گزینه مناسبی برای مصرف این چای نیستند. پس بهتر است ابتدا ترکیبات چای کرک را بشناسید تا مشکلی برایتان پیش نیاید.
نکات مهم برای تهیه چای کرک خوش طعم
همانطور که میدانید پودرهای آماده میزان مشخصی از ادویهها را دارند که ممکن است برای همه ذائقهها خوشایند نباشد. از طرفی برخی افراد طعمهای خاصی را دوست ندارند که متاسفانه در پودرهای آماده تمام ادویهها وجود دارد.
تهیه دمنوشی که کاملا باب میل و منطبق بر سلیقه و ذائقه هر کس باشد، لذتی مضاعف به فرد میدهد. برای درست کردن چای کرک خوشطعم و موردپسند خود میتوانید نسبت ادویهها را کمتر یا بیشتر کنید. پس از مدتی آزمون و خطا، مقادیر موردپسندتان را خواهید یافت و از آن به بعد در هر لحظه و هر کجا دمنوش اختصاصی خودتان را همراه خواهید داشت.
همچنین میتوانید مدت زمان دم کردن این دمنوش را نیز تغییر دهید. هرچه زمان بیشتری مواد را بجوشانید، پرمزهتر میشوند. از طرفی هرچقدر زمان جوشیدن را کمتر کنید، دمنوش نهایی طعم ملایمتری خواهد داشت.
تاریخچه و منشاء چای کرک
مبدا اصلی تولید این چای کشورهای هند و پاکستان است و در گذشته فقط در این کشورها طرفدار داشته است. چای کرک در هندوستان مانند چای سیاه در ایران است و در تمامی مراسمها سرو میشود. اما پس از مدتی کارگران مهاجر پاکستانی و هندی که برای کار به دیگر کشورهای عربی میرفتند آن را به قطر و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس بردهاند. در نتیجه امروزه این نوشیدنی در خاورمیانه، خلیج فارس و بهطور کلی آسیا محبوبیت ویژهای دارد.
همانطور که میدانید در گذشته چایها و دمنوشها صرفا توسط افراد مسن مصرف میشدند و پدربزرگ و مادربزرگها طرفدار آنها بودند. اما امروزه نوشیدن انواع چای و دمنوشهای گیاهی بین تمامی گروههای سنی رواج پیدا کردهاست، بهطوری که منو کافهها صفحهای اختصاصی برای این نوشیدنیها بهخصوص چای کرک دارند.
همچنین پای چای و دمنوشها در طبیعتگردی و سفرهای یک روزه نیز باز شده است. بهطوری که افراد به وسیله تراول ماگهای شخصی خود دمنوش مورد علاقهشان را همراه با خود به سفر میآورند. ایرانیان نیز به انواع دمنوشهای اصیل و خارجی علاقه زیادی دارند بهطوری که چای کرک و چای ماسالا پای ثابت منوهای سراسر کشورمان است. این نوشیدنی بهدلیل خواص فوقالعادهای که دارد، بین همه گروههای سنی محبوب است و نهتنها در کافه و رستوران بلکه در خانهها نیز سرو میشود.
سوالات متداول
این نوشیدنی بسیار مقوی است و باعث تقویت سیستم ایمنی، افزایش سطح انرژی، سلامت پوست، کمک به لاغری، کاهش علائم افسردگی و استرس میشود.
سخن نهایی
چای کرک یکی از نوشیدنیهای محبوب ما ایرانیان است که منشا آن کشور هندوستان است. این محصول با دارا بودن انواع ادویههای پرخاصیتی مانند هل، دارچین، میخک و زعفران برای بدن بسیار مفید عمل میکند. مهمترین خواص چای کرک کمک به هضم غذا، سلامت دستگاه گوارش، برطرف کردن علائم افسردگی و اضطراب است.
این چای بهطور ویژهای روند کاهش وزن را سرعت میبخشد و باعث چربیسوزی میشود. در حال حاضر انواع بستهبندیهای آن در بازار به فروش میرسند که طرز تهیه آنها و همچنین طرز تهیه نمونه خانگی این دمنوش را در این مقاله شرح دادیم.
سلام ممنون از مطلب خوبتون
میخواستم بدونم چای کرک واقعا چاق کنندست یا نه؟
سلام سما عزیز خوشحالیم که مطلب براتون مفید بوده
چای کرک به خودی خود چاقکننده نیست،
اما به دلیل داشتن موادی مانند شیر و شکر، کالری بیشتری نسبت به چای معمولی دارد. اگر این چای را با شیر پرچرب و شکر زیاد تهیه کنید، ممکن است به افزایش وزن منجر شود. برای کاهش این اثر، میتوانید از شیر کمچرب یا بدون شکر استفاده کنید. همچنین مصرف متعادل آن مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
سلام
چای کرک برای همه سنین مثل پدر مادر ها مناسب هست؟
سلام دوست عزیز
بله، چای کرک به دلیل خواص آرامبخش، تقویتکننده گوارش و افزایشدهنده انرژی، برای سالمندان بسیار مناسب است. اما بهتر است با شیر کمچرب و شکر کمتر تهیه شود تا اثرات منفی بر سلامتی نداشته باشد.